Ανησυχία επικρατεί στους καταναλωτές καθώς οι τιμές στο ελαιόλαδο, προϊόν πρώτης ανάγκης, πλέον είναι εκτός ελέγχου αφού έχουν υπερδιπλασιαστεί σε σχέση με πέρυσι, ενώ εκφράζονται φόβοι ότι θα υπάρξουν και ελλείψεις στην αγορά το επόμενο χρονικό διάστημα.
Το θέμα μάλιστα είναι ότι δεν προβλέπεται στο άμεσο μέλλον η αποκατάσταση της ομαλότητας στην συγκεκριμένη αγορά. Και όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς στην καλύτερη των περιπτώσεων αυτό θα συμβεί τον χειμώνα του 2024 – 2025, δηλαδή σε 15 μήνες από τώρα. Και όλα αυτά υπό τον προϋπόθεση ότι θα υπάρξει μεγάλη παραγωγή τόσο στην Ελλάδα όσο κυρίως στην Ισπανία που είναι η ηγέτιδα χώρα στην παραγωγή ελαιόλαδου.
Που οφείλεται η εκτόξευση της τιμής του ελαιολάδου
Δύο είναι οι βασικές αιτίες της μεγάλης ανόδου της τιμής. Η πρώτη έχει να κάνει με την σημαντική πτώση της παραγωγής τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Ισπανία. Αυτό σημαίνει ότι η μεγάλη ζήτηση, η οποία έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, δεν μπορεί να καλυφθεί από την προσφορά.
Άλμα πάνω από 100% στην τιμή
Η τιμή αυτή την στιγμή στην αγορά είναι σχεδόν 100% υψηλότερη σε σχέση με πέρυσι τέτοια εποχή. Έτσι ένα 5λιτρο (τενεκές) από 20 ευρώ έχει εκτοξευθεί στα 45 ευρώ, ενώ το 16λιτρο έχει φτάσει τα 130 ευρώ από 70 έως 80 ευρώ που ήταν πέρυσι. Μάλιστα οι εκτιμήσεις είναι δυσοίωνες και κάνουν λόγο για τιμές που θα υπερβούν τα 150 ευρώ το τενεκές.
Η περσινή χρονιά για την Ελλάδα ήταν εξαιρετική με υψηλή παραγωγή. Όμως η μεγάλη αύξηση της τιμής, που ξεκίνησε από 3,5 έως 4 ευρώ και έφτασε τον περασμένο Μάρτιο τα 6,5 ευρώ το λίτρο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να φύγουν μεγάλες ποσότητες, κυρίως χύμα προς την Ιταλία. Έτσι λοιπόν σήμερα που οι τιμές στην χονδρική φτάνουν ακόμη και τα 9 ευρώ το λίτρο, δεν υπάρχουν επαρκείς ποσότητες.
Η δεύτερη σχετίζεται με το γεγονός με το ότι η προσεχής παραγωγή λόγω κλιματολογικών συνθηκών είναι ελάχιστη, κάποιοι κάνουν λόγο για μείωση ακόμη και 80% με 90%.
Όμως τα πράγματα δεν είναι καλά και στις άλλες ελαιοπαραγωγούς χώρες. Στην Ισπανία που επλήγη από παρατεταμένη ξηρασία, η παραγωγή εκτιμάται ότι δεν θα περάσει τους 500.000 τόνους, όταν πριν από 3 χρόνια ήταν 1.500.000 τόνοι.
Ένας παράγοντας που ναι μεν δεν διαμόρφωσε, αλλά επιδείνωσε την κατάσταση, ήταν οι πυρκαγιές του φετινού καλοκαιριού, που ήταν μεγάλης διάρκεια και διάσπαρτες σε ολόκληρη τη χώρα, κατέστρεψαν, εκτός των άλλων, ένα σημαντικό μέρος του ελληνικού ελαιώνα.
Αξίζει να σημειωθεί πως οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για αύξηση της τιμής του έξτρα παρθένου νέας σοδειάς ακόμα και στα 9 ευρώ το κιλό στην Ελλάδα.
Όσον αφορά τις τιμές στα σούπερ μάρκετ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, μέσα σε έναν χρόνο οι τιμές του λαδιού σημείωσαν αύξηση κατά 10,6%, ενώ σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat τον Ιούνιο η τιμή του είχε αυξηθεί κατά 21,9% σε σχέση με έναν χρόνο πριν.
Ειδικότερα, η λιανική τιμή στα ράφια του σούπερ μάρκετ κυμαίνεται από 7,5 ευρώ τα ιδιωτικής ετικέτας το λίτρο έως και τα 14 ευρώ, σε ορισμένες περιπτώσεις επώνυμου εξαιρετικά παρθένου ελαιόλαδου.
Η Ελλάδα 3η μεγαλύτερη παραγωγός
Η Ελλάδα είναι η τρίτη μεγαλύτερη ελαιοπαραγωγός χώρα στον κόσμο, μετά την Ιταλία και την Ισπανία. Στο έδαφός της καλλιεργούνται περισσότερα από 132 εκατομμύρια ελαιόδεντρα, από τα οποία παράγονται σε χρονιές κανονικές, περίπου 300.000 τόνοι ελαιολάδου ετησίως, εκ των οποίων το 82% ανήκει στην κατηγορία «εξαιρετικά παρθένο», ενώ της Ισπανίας μόνο το 25%-30% και της Ιταλίας το 40%-45% χαρακτηρίζονται έτσι.
Περίπου η μισή από την ετήσια ελληνική παραγωγή ελαιόλαδου εξάγεται προς τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι πιο σημαντικές ελαιοπαραγωγικές περιοχές στην Ελλάδα είναι η Πελοπόννησος, η οποία παράγει το 65% της συνολικής παραγωγής, η Κρήτη, η Ανατολική Φθιώτιδα, η περιοχή του Αγρινίου και η Χαλκιδική.
