Είναι το πρώτο μπλοκμπάστερ στην ιστορία του κινηματογράφου, όπως συνηθίζουμε να λέμε, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή για τη μεγάλη οθόνη.
Την ερχόμενη Πέμπτη, 47 χρόνια μετά την πρεμιέρα τους στις αίθουσες, «Τα σαγόνια του καρχαρία» επανέρχονται σε ψηφιακά αποκατεστημένη κόπια θυμίζοντάς μας ότι… μερικές φορές δεν είναι και τόσο ασφαλές να κολυμπάμε αμέριμνοι στην ανοιχτή θάλασσα. Είναι η ταινία που μετέτρεψε τον 27χρονο τότε Στίβεν Σπίλμπεργκ σε ιδιοφυή σκηνοθέτη πρώτου μεγέθους, αν και ο ίδιος αρχικά δεν είχε καμία διάθεση να σκηνοθετήσει αυτήν την ταινία.
Ας δούμε μερικά από τα γεγονότα που συνέβαλαν στον μύθο της ταινίας και ίσως να μην είναι και τόσο ευρέως γνωστά.
«Τα σαγόνια του καρχαρία» βασίζονται στο μυθιστόρημα του Πίτερ Μπέντσλι, που είχε κυκλοφορήσει το 1974. Οι παραγωγοί της ταινίας, Ρίτσαρντ Ζάνουκ και Ντέιβιντ Μπράουν, αγόρασαν τα δικαιώματα έναντι 175.000 δολαρίων πριν καν το βιβλίο εκδοθεί. Εβλεπαν στις σελίδες του μια σπουδαία ταινία αλλά δεν σκέφτηκαν τον τρόπο που τελικά αυτή η ταινία θα έφτανε στις αίθουσες, που κάθε άλλο από απλός αποδείχθηκε. Ο Μπράουν έχει πει ότι, αν γνώριζε εκ των προτέρων πόσο επεισοδιακή θα ήταν η πορεία μέχρι την ολοκλήρωση της ταινίας, δεν θα αγόραζε τα δικαιώματα.
Ο Στίβεν Σπίλμπεργκ δεν ήταν η πρώτη επιλογή για τη σκηνοθεσία της ταινίας. Είχε, άλλωστε, περιορισμένο βιογραφικό τότε, το τηλεοπτικό «Duel» και το «Sugarland express». Οι παραγωγοί προσέφεραν την καρέκλα αρχικά στον Τζον Στέρτζες και στη συνέχεια στον Ντικ Ρίτσαρντς, ο οποίος απολύθηκε γιατί αναφερόταν στον καρχαρία ως φάλαινα.
Ο Αμερικανός σκηνοθέτης δεν ήθελε να αναλάβει την ταινία γιατί σκεφτόταν ότι, αν το έκανε, θα του κρέμαγαν την ταμπέλα του «σκηνοθέτη του φορτηγού (από το “Duel”) και του καρχαρία». Ομως, είχε υπογράψει συμβόλαιο και δεν μπορούσε να κάνει πίσω. Μισούσε το σενάριο που είχε συνυπογράψει ο συγγραφέας του βιβλίου, ζήτησε και πέτυχε πολλές αλλαγές, σε σημείο που το τελικό σενάριο είχε μικρή σχέση, τελικά, με το βιβλίο. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Σπίλμπεργκ προέτρεψε τον πρωταγωνιστή Ρίτσαρντ Ντρέιφους να μη διαβάσει το βιβλίο. Χαμένος χρόνος.
Ο μηχανικός καρχαρίας είχε όνομα και του το είχε δώσει ο Στίβεν Σπίλμπεργκ. Αυτό ήταν… Μπρους από τον Μπρους Ρέιμερ, τον δικηγόρο του.
Μία από τις πιο τρομακτικές σκηνές της ταινίας γυρίστηκε σε πισίνα και όχι στην ανοιχτή θάλασσα και μιλάμε για τη σκηνή που ο Χούπερ βουτάει στο νερό και βρίσκει το πτώμα του Μπεν Γκάρντνερ στη μισοβυθισμένη βάρκα του. Ο Σπίλμπεργκ ήθελε μία ακόμα σκηνή που θα έκανε το κοινό να ουρλιάξει από τον φόβο του αλλά τα γυρίσματα είχαν ολοκληρωθεί και η παραγωγή δεν ήθελε ούτε να ακούει για επιπλέον γυρίσματα. Ο Σπίλμπεργκ τότε έβαλε το χέρι στην τσέπη (3.000 δολάρια) και γύρισε τη σκηνή στην πισίνα του σπιτιού της Βέρνα Φιλντς, που έκανε το μοντάζ της ταινίας.
Η ταινία ήταν προγραμματισμένη να κάνει πρεμιέρα στις αίθουσες τα Χριστούγεννα του 1974 αλλά οι καθυστερήσεις στα γυρίσματα την ανέβαλαν για τις 20 Ιουνίου 1975. Τέτοιο ήταν το άγχος και η πίεση που ο Σπίλμπεργκ έβλεπε εφιάλτες για μήνες μετά. Οχι ότι κατασπαράσσεται από έναν τεράστιο λευκό καρχαρία αλλά ότι ακόμα… σκηνοθετούσε την ταινία και δεν την είχε ολοκληρώσει.
«ΕΣΠΑΣΕ» ΤΑ ΤΑΜΕΙΑ
» H ταινία άνοιξε σε 409 αίθουσες στις ΗΠΑ και έκανε ρεκόρ εισπράξεων τριημέρου με 7 εκατ. δολάρια.
» Σε 10 μέρες από την πρεμιέρα έφτασε σε εισπράξεις-ρεκόρ 21 εκατ. δολάρια.
» Εφτασε τα 100 εκατ. δολάρια σε εισπράξεις σε 59 ημέρες από την πρεμιέρα.
» Στις 78 ημέρες από την πρεμιέρα ξεπέρασε τις εισπράξεις του «Νονού» του Φράνσις Φορντ Κόπολα, που ήταν 86 εκατ. δολάρια, και έγινε η Νο1 ταινία σε εισπράξεις όλων των εποχών στις ΗΠΑ.
» Εμεινε 14 εβδομάδες στην κορυφή του box office στις ΗΠΑ.
» Εφτασε τα 132 εκατ. δολάρια σε εισπράξεις σε όλο τον κόσμο και ήταν η πιο εμπορική ταινία όλων των εποχών μέχρι να κάνει πρεμιέρα το «Star Wars» το 1977.
» Μέχρι σήμερα έχει φτάσει τα 476,4 εκατ. δολάρια σε εισπράξεις και υπολογίζοντας τις σημερινές τιμές, αυτό μεταφράζεται σε 1,2 δισ. δολάρια.
» Στη Μεγάλη Βρετανία, η ταινία είναι η έβδομη σε εισπράξεις από το 1975 έως σήμερα με 70 εκατ. λίρες.
» Στη Βραζιλία έχει κόψει 13 εκατ. εισιτήρια και έρχεται δεύτερη μετά τον «Τιτανικό».